Dnia 8 września obchodzony jest Światowy Dzień Umiejętności Czytania (zwany też Międzynarodowym Dniem Walki z Analfabetyzmem/Alfabetyzacji) wraz z Międzynarodowym Dniem Piśmiennictwa. Ustanowiony został w 1965 roku przez UNESCO. Wtedy to odbył się Kongres Ministrów w Teheranie, podczas którego zapoczątkowano działania mające na celu dążenie do rozwiązania problemu analfabetyzmu. W czasie Kongresu użyto po raz pierwszy pojęcia analfabetyzmu funkcjonalnego.
Mianem analfabetyzmu określamy brak umiejętności pisania, czytania oraz wykonywania prostych obliczeń. W Polsce dotyczy to dzieci powyżej 10 roku życia, UNESCO przyjmuje, że powyżej 15-ego.
Wyróżnia się analfabetyzm całkowity i połowiczny, jak również wtórny, społeczny i funkcjonalny. Całkowity analfabeta nigdy nie umiał czytać ani pisać, półanalfabeta to potrafi, ale nie umie tego wykorzystywać. Analfabetyzm wtórny charakteryzuje się zanikiem nabytych umiejętności, natomiast społeczny przejawia się u osób, które potrafią czytać i pisać, ale z jakiegoś powodu izolują się od otoczenia i nie chcą się rozwijać. Coraz powszechniejszy staje się analfabetyzm funkcjonalny, polegający na niezdolności rozumienia tekstów pisanych, problemie ze zrozumieniem i wypełnianiem dokumentów potrzebnych do sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie.
Istnieje także półanalfabetyzm funkcjonalny, który przejawia się niezdolnością zrozumienia łatwego tekstu, ubogim słownictwem oraz bardzo prostym językiem.
Na poziom analfabetyzmu mają wpływ czynniki ekonomiczne, społeczne i kulturowe. Dla przykładu – w niektórych społeczeństwach nie dopuszcza się kobiet do edukacji, nie inwestuje w ich wykształcenie.
Od 1965 roku Dzień Walki z Analfabetyzmem obchodzony jest co roku, w jego obchody włączają się zarówno organizacje międzynarodowe, jak i społeczności lokalne, ludzie biznesu, nauki i eksperci reprezentujący różne dziedziny. Działania te mają na celu przypomnienie o jednym z najważniejszych praw człowieka – o prawie do edukacji. Dzięki zdobytemu wykształceniu ludzie mają szansę na poprawienie swojego bytu oraz jakości życia.
Każdego roku też przyznawane są dwie międzynarodowe nagrody UNESCO w dziedzinie alfabetyzacji. Od 1967 roku w ten sposób nagrodzono ponad 470 projektów i programów, których autorami są organy państwowe, instytucje pozarządowe oraz osoby ze wszystkich stron świata.
W latach 2002-2012 pod patronatem UNESCO wdrażano program pod nazwą Dekada Alfabetyzacji ONZ z hasłem przewodnim „Piśmiennictwo jako wolność”. Akcja ta miała na celu podniesienie poziomu edukacji na całym świecie.
Wydawać by się mogło, że w drugim dziesięcioleciu XXI wieku ten problem już nas nie dotyczy. Że w dobie globalizacji i powszechnego Internetu dostęp do edukacji mają wszyscy. Jednak dane ujawnione przez UNESCO wykazują, że ok. 757 mln ludzi na świecie nie potrafi czytać ani pisać – czyli jedna na pięć dorosłych osób. Wielu ludzi ma też problemy z uzupełnianiem urzędowych formularzy. Inna sprawa, że nie zawsze te formularze napisane są jasnym, w pełni zrozumiałym językiem. Polski system edukacyjny nie uczy też samodzielnego myślenia, nie sprzyja indywidualnemu, kreatywnemu rozwojowi.
Źródła:
https://bgpw.wordpress.com/2017/09/01/8-wrzesnia-swiatowy-dzien-umiejetnosci-czytania-kilka-slow-o-analfabetyzmie/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Dzie%C5%84_Alfabetyzacji
http://kursy.operon.pl/Aktualnosci/Miedzynarodowy-Dzien-Pismiennictwa
http://www.twojaeuropa.pl/785/miedzynarodowy-dzien-pismiennictwa
